Burol ng Kamusmusan

Ni Angelo Lenard Yu
Tula

Habang naghahanda para sa panibagong paglalakbay,
Mataimtim na inaalala ang maiiwang paraiso—
Ang tuktok ng nakabibighaning Pedro Colina,
Natatanaw na malawak na lupain ng Cotabato.

Ang bawat umaga ay tila mahikang gigisingin ng adhan sa mosque
Habang tahimik na humihimlay sa kuta ang naglalakihang bato.
Tatangayin ng hangin ang mga bulak sa matatayog na puno ng kapok,
Hahalik sa alapaap, patungo sa aking imahinasyon at pangarap.

Ang tanghali sa Parke ng Tantawan ay may nakakahalinang ingay
Mula sa malakas na alingawngaw ng kampana sa simbahan
At busina ng mga kumpol-kumpol na sasakyan sa daan.
Hatid nito ay ligayang pumipintig sa aking bawat sandali.

Ang bawat gabi ay tila misteryong kumakatok sa aming pintuan
Habang dahan-dahang hinihintay na mabuhay ang buwan,
Tiyak paghaharian ng mga dambuhalang paniki
Mula sa kuwebang humihinga sa mga lagusan.

Subalit ang lahat ng ito ay mananatili na lamang sa alaala,
Mga kinagisnang bagay na di kayang kalimutan.
Sabi ni Ina kailangang mag-aaral at hanapin ang kapalaran
Sa lugar kung saan banayad ang mga alon sa karagatan.

Ayaw Kong Magmahal ng Selosa

Ni Philip Jay Leaño
Tula

Ayaw kong magmahal ng selosa.

Hindi ko kaya
Na may susumbat
Sa tuwing aking kausap
Ang kailaliman ng dagat.

Hindi ko nais
Na may magtataas ng kilay
Sa tuwing ang bayan
Ay aking kahawak-kamay.

Hindi ko magugustuhan
Ang kaniyang mga paratang
Kapag ang aking pagtuklas
Ay ituturing niyang harang.

Hindi ko masisikmura
Na sa kaniya’y magiging kaagaw
Ang pag-alay ko ng yakap
Sa mga pusong naliligaw.

Ayaw kong magmahal ng selosa
Sapagkat marami akong iniibig.

Ngunit kung nais niyang makipagsiksikan,
Tiyak walang puwang ang ligalig.

Araw at Buwan

Ni Mary Divine Escleto
Tula

Ikaw ang araw at ako ang buwan.
Marahan mong iniaangat ang iyong sarili
Sa pagkakaipit sa likod ng kabundukan
Upang maghatid ng kapanatagan sa kapatagan.
Sa pag-iisa’y wala akong karagatan na hinahagkan
Habang dumadanak ang gintong dugo mo’t humahalo
Sa tubig-alat at ako nama’y nahihimbing lamang
At iniinda ang ginaw kasama ang aking mga tala
Na hinubog sa iyong wangis.

Ako ang buwan at ikaw ang araw,
Parating nakakubli sa likod mo pagsapit ng liwanag.
Madalas ang dinadala ko’y lamig mula sa madilim
Na kasaysayan ng nilimot na pag-ibig
Kasabay ng pagbibigay mo ng init sa nilalamig.
Nang ninais ko’y pahinga, nang paghinga’y gustong madama,
Dumating ka, pinalakas pusong nanghihina.

At minsan nga’y nagkatotoo ang hinangad na pagtatagpo
Ng liwanag at dilim, ng puti at itim. Ngunit instrumento lamang
Ng umaga at gabi, hindi itinakda upang magsama.
Ngunit binubuhay ang pangako
Na narito lang para sa isa’t isa. Maaring may pag-ibig
Na mabubuhay mula sa magkabilang dulo
At doon tayo gugunitain sa paraang ako’y handa na,
Maging kalasag mo hanggang sa maibalik ang apoy na singsing
Na siyang ipinagkait ng itinuring mong mundo.

Kapag Umiyak ang Langit

Ni John Dave B. Pacheco
Tula

Ngayong gabi,
pahinaan mo ang tugtugin sa radyo.
Gawin nating musika
ang mga pitak na patak ng luhang
bumabagsak sa yero.

Kapag sumigaw siya ng kulog, hawakan mo
ang dibdib ko. Damhin mo na
mas malakas ang bawat tibok nito
sa anumang banta ng pighati.

Kapag kumidlat ang langit,
patayin mo ang ilaw,
tabunan ng tuwalya ang salamin,
tumingin sa aking mga mata.
Hayaan mong kuryentehin ng pagyakap
ang ating mga balat.

Kung iiyak ang langit
ngayong gabi
huhulihin kita
sa gunita.

Langit sa Karimlan

Ni Jerusalem D. Nalig
Tula

Niyapos mo ako sa himlayan ng ’yong palad,
magaspang, may kalyo, ngunit marahan.
Mula sa lubid ng libidong nakatali sa pahatiran,
sa alapaap natagpuan ang nakatirik na mata
ng araw, nagliliyab, sinusunog ang lamang
kusang ipinagkatiwala sa lagislis
ng matigas mong pag-aari.

Naglalakbay sa baybayin ang bagyong humahagupit,
ngunit inihayag mo ang labas-masok na paglalayag
nang tayo’y sumasagwan sa paghampas ng mga alon.
Magkadikit nating nilalangoy ang bawat daluyong.
Maging karagata’y tinatangay sa kawalan
ang katas ng pawis mula sa pangangabayong
bumabayo ng dumadagundong na ligaya.
Sa rurok pinagsaluhan ang bunga ng pagsisid
tulad ng tupang inalay sa dambanang sagrado.

Minasdan kita’t nakita sa bintana ng iyong kaluluwa
ang lalim ng paglingap. Nakawin mong muli sa gabi
itong tanglaw mula sa buwang nakasilip, sapagkat
madalas sa ’yong karimlan naroroon ang langit.

Kanser

Ni Adrian Pete Medina Pregonir
Tula

Matagal na iyon—at totoong may hardin ka.
Una akong pinahawak mo noong holen
sa iyong dibdib kung saan nakapuwesto
ang malawak na hardin. Doon
ay nagsasalimbayan ang pag-aaruga mo
sa akin na tila kampanilyang puti na
nagsisilbing banderitas sa iyong
pananalita. Ang pumpon ng mga
daisy ay sambulat ng munting talang
dinidëagan ng maraming kulay
ng pagpapalawak ng haraya.

Sa iyong dibdib, habang nakapatong
ang iyong paa sa nangingiliting bermuda
grass ay hinehele mo ako habang
hinahaplos ng iyong kamay ang
buhok ng ginintuang mais sa aking noo,
sabi mo.

Ngunit nagbago ang lahat, ang siklo, lumaki ako.
Ang bulaklak na noon ay palagi mong
dinidiligan, inaawitan, tuwing umaga
ay unti-unting nanlupaypay, pati
ang platong kinakainan na may guhit ng
mga bulaklak ay naging mapusyaw.
Ang basong may talahib na guhit
sa transparen na balat nito’y napupusyaw
na rin.

Nagbago pati ang mga bulaklak na nakikita ko.
Hindi na harding may awit ang nauulinigan
kundi ang bulong ng aircon sa loob ng kuwartong
puti ang pintura kung saan nakasabit ang
krusipiho. Hindi na bango ng daisy, santan, yellow bell
ang pragransiyang nanunuot sa aking mga baga
kundi ang bulok na suha at saging,
anastrozole at dekstros ng ICU.

Nakahiga ka lang habang konektado
ang dekstros sa nanlalambing mong kamay.
Nag-uunahan at nagtatakbuhan ang kurba-kurbang
berdeng guhit sa ventilator at nakapatong
ang breath bag sa iyong nag-iisang suso.

Sa pagpasok ay tinungo ko ang iyong katawan,
inilapat ang halubigat ng aking kanang kamay
sa iyong noo at pinanuot ang init na tila
tarragon sa mainit na tsaa sa nanlalapsi’t
kumukunot mong mukha—umiyak ka.

Ngunit sa hindi ko inaasahang mangyari,
ang isang hardinerang umaawit sa pinapalaking orkidya,
kasama ng santan, daisy, yellow bell, ay nilagutan
ng hininga. Hindi mo na ako kailanman
madidiligan ng sanlibong timbang luha ng saya, at
wala nang maglilinis ng ligalig sa aking mata.

Sabi ko, dekadang pasakit ang lalambigit
sa dibdib kung mawalan. Isang dekadang
pag-alala sa hindi malulunasang sakit,
ng sakit sa pagkahidlaw,
ng sakit sa proseso ng inilambigit na tanikala
sa nakadaop na palad,
ng sakit na walang ina.

Antigong Salamin

Ni PG Murillo
Tula

Nakaharap ako sa
isang antigong salamin
na pamana pa ng aking lolo,
na nabakbak na ang kahoy
dahil sa tagal nang panahon
na pakikipaglaban
sa kaniyang tibay.
Walang bakas ng kahapon
ang namumuo sa pakikipagsapalaran
ng kaniyang linaw.
Maaliwalas pa rin at hindi makikita
na milyong lungkot na
ang sa kaniya’y nakadungaw.
Alam ng mga nagpapaalam
ang sagot sa pagpapaalam,
na hindi ito alam ng mga humihinga
sa kasiyahan. Hindi nagdadamot ang salamin
para ipaubaya ang kalayaan ninuman.
Magkakaroon lang ng balita
kung magpapasakop sa mga nauna.
Ngunit alam kong hindi ito
ang hagdanan at tarangkahan ng langit
na hinahangad nila.
Kasalanan ito sa mata ng Diyos,
ngunit hindi ito kasalanan
sa mga matang bumabalot ng kalungkutan—
ito ang sagot sa mga naghihikahos.
Sa mga oras na ito ako ay nakadungaw sa
napaglumaang salamin,
walang pagbigkas ang namumuo sa labi,
walang bakas ng salita
na didikit sa kaniyang napakaaliwalas na linaw.

Tinignan ko lamang ito,
at halos ayaw pumikit ng aking mga talukap.
Habang sa pagtanaw ko’y
may namumuo nang tubig sa aking mga mata.
Nakaharap na pala ako sa bintana ng aking kaluluwa.

Maalikabok Ka Lang pero Kaganda Mo

Ni Gerald Galindez
Tula

Maalikabok ka lang pero kaganda mo,
lalo na sa mga hapon pag ginatamaan ka ng ilaw ng araw na nagalubog sa Daguma—
                                                                     ang korona mo ay nagabaga.

Maalikabok ka lang
         pero grabe kainit ang pag-alaga mo—
wala kang ginapili, wala kang paborito, giyakap mo lahat ng tribu.

Maalikabok ka lang
         pero kadami mong ginatago
         mga kayamanan sa iyong buhok,
         mga pakpak na ginto, apoy sa dulo ng mga yantok,
         mga perlas sa tawa ng mga masayahing tao.

Maalikabok ka lang
         pero kadaming nagaasa sa iyong paaralan
ang iyong industriya ay buhay sa mga pangarap ng iyong mga anak,
         ng mga babu at bapa, ng mga manong at manang, ng mga iyoy at iyay
                   gintahi mo ang mga malalim na sugat ng kasaysayan.

Maalikabok ka lang
         pero kalalim ng iyong ugat
         sa ’yo nagadaloy ang mga pinaghalong tula at awit at kulay,
                   ang mga sayaw na nagasabog
                             ang pinag-isang kultura na patuloy sa paglipad ay
                                       tulad ng mga ibon na tunay na nagamay-ari ng lupa.

Tacurong,
         maalikabok ka lang pero kaganda mo.

Kubo

Ni Norsalim S. Haron
Tula

Sa ilalim ng saya ng puno,
may kubong nakayuko,
wari’y mga aliping nakaluhod
sa harap ng kanilang panginoon.

Sa tapat ng mesa,
sa ilalim ng patay-sinding ilaw,
may isang larawan ng masayang pamilya
ang nakasabit sa inaanay na haligi.
Ang katabing bintana ay nagsisilbi bilang sinehan—
pinanonood ko ang mga batang nagtatagisan,
pati na rin ang ganda’t tayog ng lipad
ng isang saranggolang ipinagtatabi sa ulap.

Sa piling ng bangkong may gulong
umiikot ang buhay ko.
Araw-gabi akong nakatanaw
sa punyal, espada’t katanang naghahabulan
sa kaloob-looban ng aming orasan.

Nakapako man ako sa upuan,
malaya namang nakalilipad ang isipan.

Kung napasusunod ko lamang yaring mga paa,
sasayaw ako katulad ng malumanay na indayog ng alon,
kekembot katulad ng bangkang gumigiling
upang makasabay sa bagong henerasyon.

Ngunit tila mananatili na ako sa kubo
nang may galak sa piling ng aking anino.

Ulang Kumbektibo

By PG Murillo
Poetry

Dumadagundong ang tibok
nitong dibdib
May paparating na unos.

Maaraw naman kanina.
Sobra pa nga ang init.
Ngunit biglang nagdilim ang langit.

Ang ulan, di pa nga pumapatak
Ay nakapanlalabo na ng pananaw.
Paano pa kaya kung magtampisaw?

Ang mga namamagang pamunglo’y
Daig pa’ng sinuntok ng iyong kamao.
Dagdag bigat sa pinapasang puso.

T’wing pipikit, kasabay na pumapatak
Ulan at mga imahe ng alaalang nangangaral
Kung bakit ganito tayo sa kasalukuyan.

Ngunit basâ man at tumutulo,
May nakahanda pa ring magpasukob
Ipaubaya sa kanila ang baldeng pangsahod.

Ingatan mo ang iyong parte.
Di bale nang sumobra.
Sa bawat pananim, hardin ang aking mga mata.