Tag Archives: Adrian Pete Medina Pregonir

Tatlo ka Binalaybay

Ni Adrian Pete Medina Pregonir


Bangkay

Alang kay Barbie Inocencio

Labing masiri ang panganod sang kaumhan,
nagpamurungkot sa kasubo tungud nasapwan
ang indi dapat masapwan sa pagpangusisa
sang kasanag sa kadulum nga indi mangin amo.

Ang imo lawas nasab-it sa dyotay nga taytay.
Nasulod ka sa sako, kag ang imo lamharon nga lawas
Puno sang nagapalangitum nga mga lagub.
Gingurisnay ka sang ararok sang kaakig padulong
sa pihak nga bahin sang kamatuoran.

Nagpamatbat, nagpanglibak, ang mga mata
nga nagpanaksi sa tyabaw sang imo iloy,
nga nagakupo sa imo lawas. Nagasyagit
sya sa nagahalayaon kag mayami mo nga panit,
kag ang tagsa ka tinaga nga iya ginabuy-an
amo ang kauhaw sa ginasinggit nga hustisya.


Election Rally

“Makatoon na ako nga magdawat sang haluk kag hakus
bisan pa gutabon sang sanggot ang akon likod. Sarang
ko patawaron ang banwa nga tuhay ang kasal-anan
sa atubang sang balaan nga balaud. Bisan ang bata
nga binunyagan sang pagkasalimpapaw, akon patawaron.
Ipanagtag ko ang tagsa ka uyas sang palay kag anihon
ang pinaningkamotan nga mga balhas para sa ginadaugdaug.
Pasaligon ko kamo nga mag-ulan sang sarapina, biskotso,
kag galyetas. Bisan pa ang tagsa ka haluk
kag pagpangamusta nga akon mabaton napun-an sang
dalit, indi ako malutos. Langoyon ko ang kalalawran
sang Sarangani agud panagupon ang delata,
kag kon ako magpanakayon, mabuhat ang pader nga bulawan.
Kinahanglan ang pagbag-o, indi bala? Gani dawata ninyo
ang akon kamot kag tiil bangud bisan pa magtanod ang kabuhi
magatindog ako sa inyo atubang tubtub sa isumsuman
ako sa mga ginsang-an kag bansagan nga bugalon, tikalon.
Husto na ang inomol, kasumpung.”


Chicken Adobo à la Rodrigo

(Mahal ang mga panakot. Pasensya.)

1. Magkuha sang tag-P55 million nga cauldron kag painita ang mantika.
2. Gisaha ang luy-a, bumbay, kag ahos. Idungan ang inomol ni Rodrigo.
3. Ilunud ang manok nga gindakup sa ginpatindog nga subdivision ni Cynthia.
4. Agud maghumok ang manok, butngi sang tatlo ka baso nga tubi sang Manila Bay.
5. Pabukali.
6. Kung nagbukal na, budburi sing asin nga dolomite nga tag-P389 million.
7. OK lang kon damo ang asin nga dolomite. Indi man ini makahalalit sono kay Chef Antiporda.
8. Pabukali liwan.
9. Tilawi.
10. Haw-asa kag ipakaon sa mga buaya luwas sa isa ka napulo kag apat nga kalag nga nagpasugut sang prangkisa.

Advertisement

Mga Editor kag Manug-amot

MGA EDITOR

Naghalin sa probinsya sang Antique kag isa ka propesor sa De La Salle University si John Iremil Teodoro, ang bisita nga editor sa sini nga isyu sang Cotabato Literary Journal. Nagasulat sya sa Kinaray-a, Filipino, Hiligaynon, kag English. Sobra dose na nya ka libro ang nabalhag, kag nakabaton sya sang madamo nga pagpasidungog, apil na ang Palanca Award, National Book Award, kag Gawad Ka Amado. Sya karon ang nagapungko nga secretary general sang Unyon ng mga Manunulat sa Pilipinas (UMPIL).

Si Jude Ortega ang nagsulat sang Seekers of Spirits, nagdaug sang Cirilo F. Bautista Prize for Best Book of Short Fiction in English sa 38th National Book Awards (2019). Nakadawat man sya sang honorable mention sa F. Sionil José Young Writers Awards kag sa Nick Joaquin Literary Awards. Nagdaku kag nagaistar sya sa Senator Ninoy Aquino, Sultan Kudarat, kag nakatapos sang AB Political Science sa Notre Dame of Marbel University sa Koronadal City, South Cotabato.

MGA MANUG-AMOT

Isa ka master teacher kag department head si Wilma A. Barcelona sa Santo Niño National High School sa Santo Niño, South Cotabato. Natapos nya ang iya bachelor of science in secondary education (major in history) sa Mindanao State University sa General Santos City.

Nagatudlo si Cris John Bryan C. Dela Cruz sa Sultan Kudarat State University kag nagaeskwela sang doctor of philosophy in social development sa University of Mindanao sa Davao City.

Naghalin sa Esperanza, Sultan Kudarat, si Stalingrad Samulde Dollosa kag nagaeskwela sang Accountancy, Business and Management (ABM) sa senior high school sang Mindanao State University sa General Santos City. Sya ang dumalaug sa paindis-indis sa pagsulat sang sugilanon sang Sultan Kudarat Writers Association sang 2020 kag sa paindis-indis sa pagsulat sang binalaybay sang Facebook page nga Sulat SOX karon nga 2021.

Nagatudlo si Lino Gayanilo Jr. sa Bagumbayan National High School sa Bagumbayan, Sultan Kudarat, kag natapos nya ang iya bachelor’s degree sa education (major sa biological sciences) sa Sultan Kudarat State University. Nangin runner-up ang isa nya ka dinalayday sa 3rd Lagulad Prize (2020) sang Cotabato Literary Journal.

Naghalin sa Tantangan, South Cotabato, si Philip Jay Leaño, kag estudyante sya sang AB Psychology sa Notre Dame of Marbel University sa Koronadal City, South Cotabato. Nagdaug sya sa Diwang Sagisag Kultura Balagtasan National Finals nga ginhiwat sang National Commission for Culture and the Arts.

Isa ka retirado nga propesor si Generoso Opulencia sang Notre Dame of Marbel University sa Koronadal City, South Cotabato, kag nagatudlo sya karon sa St. Alexius College sa parehas nga banwa. Nagasulat sya sa English, Hiligaynon, kag Kinaray-a, kag nabalhag na ang iya mga binalaybay kag sugilanon sa nagkalainlain nga pamantalaan. Kaduha sya nagdaug sa Home Life magazine poetry contest.

Nagatudlo si Nilyn Gamuza Pacariem sang Filipino sa Guinsang-an National High School sa Santo Niño, South Cotabato. Ang iya mga obra nakadawat sang Peter’s Prize sang 2016 kag 2017. Natapos nya ang iya bachelor’s degree sa education sa Mindanao State University sa General Santos City.

Naghalin sa Banga, South Cotabato, si Adrian Pete Medina Pregonir, kag yara sya sa una nya nga tuig bilang estudyante sang secondary education (major sa Filipino) sa Notre Dame of Marbel University sa Koronadal City, South Cotabato. Nakadaug sya sang ikatatlo nga padya sa Kabataan Sanaysay sang  69th Palanca Awards (2019). Isa man sya ka disc jockey sa isa ka istasyon sang radyo sa Koronadal.

Naghalin sa Tacurong City, Sultan Kudarat, si Steve Kierr E. Sajorga, kag estudyante sya sang BS Agricultural and Biosystems Engineering sa University of Southeastern Philippines sa Tagum City, Davao del Norte. Nangin finalist sya sa isa ka paindis-indis sa pagsulat sang sugilanon nga ginhiwat sang Sultan Kudarat Writers Association.

Isa ka senior high school teacher si Rexcel Samulde sa Lamian National High School sa Surallah, South Cotabato. Natapos nya ang iya bachelor’s degree sa education (major sa English) sa Sultan Kudarat State University. Ang isa nya ka dinalayday sa Filipino nangin dumalaug sa 3rd Lagulad Prize (2020) sang Cotabato Literary Journal.

Nakatapos si Yves Tedera sang BS Public Health kag nagatudlo karon sa senior high school sang Notre Dame of Surala, sa Surallah, South Cotabato.

Kanser

Ni Adrian Pete Medina Pregonir
Tula

Matagal na iyon—at totoong may hardin ka.
Una akong pinahawak mo noong holen
sa iyong dibdib kung saan nakapuwesto
ang malawak na hardin. Doon
ay nagsasalimbayan ang pag-aaruga mo
sa akin na tila kampanilyang puti na
nagsisilbing banderitas sa iyong
pananalita. Ang pumpon ng mga
daisy ay sambulat ng munting talang
dinidëagan ng maraming kulay
ng pagpapalawak ng haraya.

Sa iyong dibdib, habang nakapatong
ang iyong paa sa nangingiliting bermuda
grass ay hinehele mo ako habang
hinahaplos ng iyong kamay ang
buhok ng ginintuang mais sa aking noo,
sabi mo.

Ngunit nagbago ang lahat, ang siklo, lumaki ako.
Ang bulaklak na noon ay palagi mong
dinidiligan, inaawitan, tuwing umaga
ay unti-unting nanlupaypay, pati
ang platong kinakainan na may guhit ng
mga bulaklak ay naging mapusyaw.
Ang basong may talahib na guhit
sa transparen na balat nito’y napupusyaw
na rin.

Nagbago pati ang mga bulaklak na nakikita ko.
Hindi na harding may awit ang nauulinigan
kundi ang bulong ng aircon sa loob ng kuwartong
puti ang pintura kung saan nakasabit ang
krusipiho. Hindi na bango ng daisy, santan, yellow bell
ang pragransiyang nanunuot sa aking mga baga
kundi ang bulok na suha at saging,
anastrozole at dekstros ng ICU.

Nakahiga ka lang habang konektado
ang dekstros sa nanlalambing mong kamay.
Nag-uunahan at nagtatakbuhan ang kurba-kurbang
berdeng guhit sa ventilator at nakapatong
ang breath bag sa iyong nag-iisang suso.

Sa pagpasok ay tinungo ko ang iyong katawan,
inilapat ang halubigat ng aking kanang kamay
sa iyong noo at pinanuot ang init na tila
tarragon sa mainit na tsaa sa nanlalapsi’t
kumukunot mong mukha—umiyak ka.

Ngunit sa hindi ko inaasahang mangyari,
ang isang hardinerang umaawit sa pinapalaking orkidya,
kasama ng santan, daisy, yellow bell, ay nilagutan
ng hininga. Hindi mo na ako kailanman
madidiligan ng sanlibong timbang luha ng saya, at
wala nang maglilinis ng ligalig sa aking mata.

Sabi ko, dekadang pasakit ang lalambigit
sa dibdib kung mawalan. Isang dekadang
pag-alala sa hindi malulunasang sakit,
ng sakit sa pagkahidlaw,
ng sakit sa proseso ng inilambigit na tanikala
sa nakadaop na palad,
ng sakit na walang ina.

Noon Akto-o Hén Fa Gali Em (May Katotohanan Pa Pala)

Ni Adrian Pete Medina Pregonir

(Ang sanaysay na ito ay nanalo ng ikatlong gantimpala sa kategoryang Kabataan Sanaysay sa 69th Don Carlos Palanca Memorial Awards for Literature, ngayong 2019.)

Paghahalinghing ito na tinutuldukan ng hinaing ang labis na pagkamuhi sa bawat galaw ng oras na ang manusya ay umaalingasaw sa hangin.

Takna ito na ang pagkakataon ay kumakatok upang maibuwag ang nakapinid na hilagyo ng maraming proseso buhat nitong aking pakikipag-usap sa sariling isip.

Anong oras pa lang. Hindi pa naaninawan ang umuunat na liwanag sa butas ng aming sawaling dingding habang bumabalot ang hamog sa balat ng kapunuan na wala pang tigyaok ang tandang. Wala pang bakya ang lumulundong sa kawayang sahig.  Sa ilang sandaling pagpanaw ay kumakalabit pa ang masiglang basag na nota na parang Betamax na nagsasalita ng pangako mula kahapon. Dalisay pa ang nagtatangging magpakuhang muta sa abandonadong holen at sa bulwagan ng nag-uumpugang kilay. Ngunit nakaiirita nang pakinggan ang mga awiting dumadagundong sa kadalanan na inuuyog pati mga bato at kapunuan sa buong magdamag na pagroronda. Jusko! Nagawa pang magplahiyo ng awiting Momoland at baga’y sinakop na tayo ng mga Koreyano. Nakakaulaw dahil mapapaspageti-pababa ang yaring katawan kung sasabay sa jingle habang nagdi-“Dear Charo” ang kandidato. Ito ang tanging namumukaw sa akin mula sa higaan, kaya parang sinuway ko na ang pagsuway ng bakya ni Yê.

Sa paulit-ulit na propaganda at mga proposisyon ay lumulutang ang huwad na pagkatao tuwing kapihan sa Purok Plaza. Tila mga dagang inumpok ang lahat na mga táong nagsisiksika’t nag-aagawan ng pan de sal at kape sabay na nakikinig sa nang-aakit at nangungusap na mga labi ng kakandarapang konsehal, mayor, at gobernador. Walang lisyang maaga pang gumuho ang bakuran nina Aleng Inday nang hindi malulutsan ng sinulid ang nagsasawata’t naggigitgitang tao. Naghahalong mga salita. Naghahalong hininga. Hiningang may halong kasinungalingan. At dahil sa pagsisiksikang ito nakatagpo ko ang katatagpuin sa lumalaong panahon.

Sa aking pagbukas ng tarangkahan doon sa tapat, mariing nagtaka ako. Marahil hindi na pala Disyembre ang aming piyesta. Abril na. Marami nang mga sinampay na karatula at tarpaulin sa kuryente, sa mga kudal, sa dingding ng bahay, sa kahit saan mang sulok nitong aming lunan. Makikitang aliwalas ang dagway ng pare-parehong mukha, may iba’t ibang itinatagong ipupunla sa panghunahuna.

Isa-isa sa amin ang inaalayan ng tarpaulin na may tatak TOTOO SA SERBISYO. Itinuring nila kaming mga dahak-dahak, ganid sa pera. Kung hindi nila kami makayanang akitin, walang lisya’y pagkaumaga makakikita ka na lang ng sobreng puting nakasabit sa kudal na may nakasulat, “Botoha ako pagka-gobernador, kinyentos para sa imo.” Limandaang piso ang balor ng boto.

Nakagawian ko itong pangyayari tuwing sasapit ang umaga ng Marso at Abril kada tatlong taon. Nakagawian ko ang pagkusot ng kana’t kaliwang mata kung may bumabagabag na alalahaning nagpapatuliro ng aking diwa. Ng aking katauhan. Bilang kabataan. Bilang anak nitong Lupang Sinilangan. Bilang taong may karapatang hanapin ang katotohanan sa minsang pagkaligaw sa maraming panalgan ng pambibilog at pagyurak. Nakalulugod at lubos na ikalulunod ang tuwa kung ito ang pangyayari, ngunit iyan ang danas na itinuring kong kasuklam-suklam. Kapangit tingnan. Pagbebenta ng boto. Pagsisinungaling. Platapormang dati pang kasinungalingan. At minsang isinisikretong pagpaslang ng mga mangangamkam ng sakahan sa kapwa ko Blaan na hindi sumang-ayon sa kanilang panlilinlang na tila mga propeta na tagapagpalaganap ng maling impormasyon sa kanilang edukasyon—nakamit, nagawa, at gagawin pa sa sariling bayan.

Napapatanong na lang ako kung bakit dito kami itinadhana sa panahong talamak ang pagmamaskara. Kung bakit sa lambong ng ulap na umuunat tuwing sasapit ang umaga, sa tanghaling tapat na tutok ang sarili sa sariling pagbilad sa araw, o sa gabing naglalabasan ang kuwentong lamang-lupa ay hindi pa rin nawawala ang pakpak ng balitang hunyango.

Isang pangyayari noon, itong lubos kong pinaniwalaan bilang Mindanawon. Akala ko nga ito ang tama kong akala. At, dito nanibago ako sa salitang fake news. Nanibago ako na may bago palang reyna para rito—Mocha Uson ang katawagan. Nanibago ako dahil minsan din lang akong makakalap ng balita. Ngunit itong paksa kong sasabihin ay tunay na pagsisinungaling mula sa kaniya.

Kabilang ako sa nakipagsiksikan, nagpadala sa kaniyang dila. Akala ko nga ito ang pag-aakalang bigyan kami ng pansin at kalinga sa mga biyayang bigay ni D’wata. Minsan hinahayaan kong dumalaw ang kaluluwa ng aking mga kamag-anak na nadawit sa extrajudicial killings. Ang mga tala ng aking pagpapalapad ng imahinasyon sa tala ay parang pagsasakripisyo dahil binusog kami sa walang kahihiyang panlilinlang. Sa kaniyang plataporma’t propaganda, babaguhin niya raw ang lupaing ito, ang lahat ng pulo, ngunit iba itong aking nadatnan nang nakuha niya ang posisyon. Isang pagpapatiwakal para sa amin. Isang walang proseso ng kahandaan. Isang walang kapararakang paghahanap ng kinagisnang lahi. Isang walang kulay na pagpaslang sa aking kadugo, pag-agaw ng aming lupain na siyang susi sana na ipagbantayog ang aming kalayaan, sa pagpahayag, sa pagsisid sa tunay na katotohanan na ang batayan ay hindi plataporma.

Hindi naman nagkamali noon ang mensahero ni Emilio sa pagpakalap ng katotohanan. Hindi naman nagkamali ng paniniwala si Kudalat sa kaniyang prinsipyo. Ngunit bakit ito ang samu’t saring ganito? Ginawang mapusyaw ang kulay ng paglingon sa aming nasusong tradisyon. Batid ko ang tumoy nito sapagkat dahil din ito sa aking pinili. Gagapang ako upang iangat ang mga sigaw ng nasa bitag ng pagkaparool at nasa laylayang binibigkis ng katiwalian.

Masasabing sa pasan kong isang malapad na kahon na napupulutan ng unti-unting lumuluwag na maninipis na balat ng mais at sakbat, ay kasabay nito ang aking pagkamuhi at muling pagkatuto na hustong aangatin nito ang kanan kong paa patungo sa loob na dapat at marapat paniwalaan. Ito pala ang aming pagdusa dahil sa kawalang kaalaman namin.

Nagkakandalipit sa napuruhang bahagi ng punyal na nakapagpalugmok sa aking pagkawalang timbang ng damdamin ang makailang ulit kong pagkusot sa mata na gayon pa rin ang mga pahina ng plastik na kinababalutan sa hingahang huwad.

Walang makukuha sa akalang tama ang pag-aakala. Walang balor ang limandaang piso upang ibenta ang boto sa isang taong nagkalap ng maling impormasyon, propaganda, at plataporma. Mga butang na nagpilit gumulong sa isip na maging isang katotohanan. Nungkang maniwala sa nambubugaw na dila. Tama ngang may tradisyon akong ganito para mabawasan ang pangambang sumasanib sa aking katawan, isang hindi batayan na tunay niyang isinisiwalat sa lahat ang dapat isiwalat.

Iyan lang. Ngunit, mayroon pa, ito ang huli kong tulong na dapat mong mabatid. Na dapat mabatid ng lahat. Nakalilito man, ngunit ikaw bilang tao ay kailangang maghukay sa maraming paliko-liko, kagaya sa paliko-likong pagpapanggap ng mga politiko mong pinili:

Pabalik-balik ang patutunguhan ng mga bata’t matanda. Lumalangitngit, lumalawiswis ang kawayan. Alam mo iyan. Lumalagaslas ang tubig na minsang yumayakap sa iyong pandinig. May pakpak ang balita. Alam kong alam ng lahat iyan.

Subalit ang dapat na alamin ay hukayin ang mga tagdan kahit yari ito sa semento o sa establisiyemento ng maraming ganid sa yaman na kinagawian ang ritwal ng pagpapakalap ng hunyangong impormasyon upang maibaligtad ang dapat. Mismo, tayo ang magrorolyo ng panibagong paglalakbay gamit ang dugo ng panitik. Gamit ang isip sa pagpili na dapat may kredibilidad at pananalig.

Kaya, ito ako, isang Blaan sa Banga, Timog Cotabato. Isang netibong walang pinag-agam-agam sa maraming baklad ng pagtanaw na may pag-asang makapagtatanong  na may katotohanan pa pala.

Manang Arsilinda

Ni Adrian Pete Medina Pregonir
Maikling Kuwento

Maliit lamang sa simula ang pumpon ng mga taong nagtipon, ngunit nang tumaas ang sikat ng araw at kumalat sa bayan ng Sto. Niño ang balitang namatay ang isang kapitana dahil sa karumal-dumal na pagtaga, tila guguho ang isang bakuran sa dami ng mga taong nais makahagilap ng tsismis.

Nagkakagulo, nagsisiksikan, nagtutulakan, nagsisigawan, at ang bawat isa’y naghahangad na makalapit sa balkonahe ni Manang Arsilinda.

“Matuod bala, Nang?” tanong sa kaniya ng isang tanod na sumasawata sa nagkakagulong mga tao.

“Ginasukot niya ako sang diyes mil, kag ginbuno ko siya gilayon sa tuman niya nga pagpamilit!” tumatayong tuwid habang nangangatwiran si Manang Arsilinda. Mahigpit ang hawak niya sa isang pitaka. Tila umaapoy ang kaniyang mga titig sa mga taong nasa palibot. May bahid pa ng dugo’t putik ang suot niyang kupas na daster.

“Pirti!” anang tanod na humihingal. “Indi ako makapati sa nabuhat mo, Nang. Abi ko kon nakalampuwas kamo sang magsara ang Kapa. Indi gid ko ya makapati.”

Hindi na nagsalita si Manang Arsilinda. Hinahaplos na lamang niya ang kaniyang batok. Sa hindi kalayuan mula sa kinatatayuan niya ay papalapit ang mga pulis upang damputin siya. Ipinagtutulakan ng mga pulis ang mga tao dahil ibig nilang makita ang suspek. Sa mahabang oras na pakikipagtalastasan ng mainit na hangin sa kulumpon ng mga tao ay walang landong ang tumama sa kanila.

“Ngaa bawion niya sa akon ang diyes mil?” muling sabi ni Manang Arsilinda. “Ginluib ko bala siya? Abi ko kon maka-pay out dira na kami magtururunga sang blessing? Tapos siling niya ipadakop niya ko kon waay ako sing may mahatag? Tinonto!”

Pinilit siya ng mga pulis na sumama sa kanila sa presinto, ngunit nagunyapit sa balkonahe si Manang Arsilinda, at nagawa pa niyang hambalusin ng kamay si SPO2 Demavivas nang poposasan na sana siya.

“Sa kalinti!” bulyaw ng isang pamangkin ni Kapitana mula sa bayan ng Banga. “Waay mo tani ginbuno si Kapitana! Sin-o gali ang nangawat sang papeles sang basakan ni Kapitana kag ginbaligya sa balor nga mil kinyentos?”

Taas-noong nakatayo ang lalaki sa pagitan ng maraming tao. “Wala ka bala nahuya nga ang basakan nga ginbaligya mo amo ang lupa nga ginatanoman mo, kag si Kapitana amo ang imo agalon?” panunumbat nito kay Manang Arsilinda.

Mas naggigitgitan ang mga tao. Mas gumulo pa, at napakahirap pigilan ang sigawan na ikulong si Manang Arsilinda. Kaya biglang nagpaputok ng baril ang isang pulis. Ilan sa matatandang naroon ay nahimatay sa takot, ngunit nagpatuloy ang kaguluhan.

“Arsilinda, dapat ka prisohon!”

“Ginpatay mo ang bangka sang Kapa nga buwas-damlag naton!”

Nang hindi na nakayanan ng mga pulis ang mga pagsisiksikan at sigawan, bigla nilang hinablot si Manang Arsilinda upang ipasok sa sasakyan. Ngunit malakas siyang pumiglas at kinuha ang maliit na kutsilyo sa hawak na pitaka. Sumigaw siya, “Para sa hustisya, agod nga magbukas liwan, buhaton ko ini. Tatay Digong, pamatii kami!”

Lalong lumakas ang sigawan nang kaniyang tinaga ang sariling leeg.

Editors and Contributors

CONTRIBUTORS

Hannah Adtoon Leceña is a high school teacher and spoken word artist from Kiamba, Sarangani Province. She was a fellow at the 2018 Davao Writers Workshop, the 3rd Bathalad–Sugbo Creative Writing Workshop (2019), and the 26th Iligan National Writers Workshop (2019), where her story received a special Jimmy Y. Balacuit Literary Award. She earned her Bachelor of Secondary Education (major in Filipino) degree at Mindanao State University in General Santos City.

Jerico L. Marcelino is from Carmen, Cotabato Province, and earned his Bachelor of Science in Accountancy degree from the University of Southern Mindanao in the same province.

PG Murillo is an independent rap artist and battle emcee. He won first place at the rap battle of the 2017 GenSan Summer Youth Fest and was declared champion at the spoken word competition of the 2019 GenSan Summer Youth Fest. He studied information technology at Systems Technology Institute (STI) in General Santos City.

Adrian Pete Medina Pregonir is a senior high school student in Banga, South Cotabato. He has been published in Cotabato Literary Journal and Liwayway, and he was a fellow for poetry at the 2018 Davao Writers Workshop. His piece in this issue, “Noon Akto-o Hén Fa Gali Em (May Katotohanan Pa Pala),” won third prize in the Kabataan Sanaysay category of the 69th Don Carlos Palanca Memorial Awards for Literature (2019).

Prince Vincent M. Tolorio teaches at Holy Trinity College of General Santos City and earned his bachelor’s degree in Filipino at Mindanao State University in the same city. He is currently taking up Master of Arts in Teaching Filipino at Sultan Kudarat State University.

EDITORS

Jude Ortega (Editor in Chief) is the author of the short story collection Seekers of Spirits (UP Press, 2018). In 2015, he received honorable mention at the inaugural F. Sionil José Young Writers Awards and at the Philippines Graphic Nick Joaquin Literary Awards. He studied political science at Notre Dame of Marbel University in Koronadal City, South Cotabato, and currently stays most of the time in Isulan, Sultan Kudarat.

David Jayson Oquendo (Editor for Fiction) is from Polomolok, South Cotabato, and works in Davao City as an electrical engineer. He was a fellow for fiction at the 2018 Davao Writers Workshop and is a former editor in chief of the official student publication of Mindanao State University in General Santos City.

Andrea D. Lim (Editor for Poetry) is working as an editor for a publishing company in Cebu City while taking her master’s degree in literature at the University of San Carlos. She was a fellow at the 24th Iligan National Writers Workshop (2017) and is a former editor in chief of the official student publication of Silliman University in Dumaguete City, Negros Oriental. Her family lives in General Santos City.

Paul Randy P. Gumanao (Editor for Poetry) hails from Kidapawan City, Cotabato Province, and teaches chemistry at Philippine Science High School–SOCCSKSARGEN Region Campus in Koronadal City, South Cotabato. He was a fellow for poetry at the 2009 Davao Writers Workshop and the 2010 IYAS National Writers Workshop. He is a former editor in chief of the official student publication of Ateneo de Davao University, where he earned his bachelor’s degree and is finishing his master’s degree in chemistry.

Hazel-Gin Lorenzo Aspera (Editor for Nonfiction) is a registered nurse, artist, and writer. She spent her childhood in Cotabato City and is now based in Cagayan de Oro City. A fellow for literary essay at the 1st Cagayan de Oro Writers Workshop, some of her feature stories appear in the book Peace Journeys: A Collection of Peacebuilding Stories in Mindanao. Currently, she is Associate Director for Communications and Junior Fellow for Literary Essay of Nagkahiusang Magsusulat sa Cagayan de Oro (NAGMAC).

Jennie P. Arado (Editor for Nonfiction) is from Koronadal City, South Cotabato, and currently works for a newspaper in Davao City as editor of the lifestyle section. She earned her BA in English (major in creative writing) from the University of the Philippines–Mindanao and was a fellow for creative nonfiction at the 2016 University of Santo Tomas National Writers Workshop. Her story “Ang Dako nga Yahong sang Batchoy” won the South Cotabato Children’s Story Writing Contest in 2018.

Norman Ralph Isla (Editor for Play) is from Tacurong City, Sultan Kudarat, and a department head at Mindanao State University in General Santos City. He was a fellow for drama at the 2015 Davao Writers Workshop and at the 4th Amelia Lapeña–Bonifacio Writers Workshop (2019). Several of his plays have been staged in General Santos City and South Cotabato.

Handum

Ni Adrian Pete Medina Pregonir
Binalaybay

Kadamo sang nagalupad
nga mga ipot-ipot
sa kahanginan,
palangga.
Siling ko, isa-isa ko ini
pagaisipon para sa imo
samtang
nagatalabiris ang balhas
gikan sa taguangkan
sang akon handum.
Nagauyog ang kapunoan
samtang wala untat
ang pagtayhop sang amihan.
Nagakatulog ang kabulakan
nga aton ginakalipay
sa mga tinion nga ang
mga ini magabuklad
sang ila mga sipad.
Kag kon magaabot ang tig-ilinit,
may ulihi nga igapasunod
nga duag ang mga ini.
Siling mo, palangga,
magabuhat ikaw sang bangka
kay magaumpisa kita
sang aton panakayon
sa lawud nga aton
ginadahum. Nungka ikaw
magauntat tubtub
indi mo ko madala sa
pantalan sang aton ginhawa. Ugaling,
madamo ako sing
may ginabalibaran
sa mga pagpasalig
nga dapat pagasaligan
kag mga pagbalibad
sa indi dapat balibaran,
mga butang nga dapat
angkonon tubtub sa kinaadman.
Subong nga kagab-ihon,
palangga, yari ako sa kwarto,
nagaisahanon, nagaatubang
sa mitsa,
magaumpisa sa pagpanday
sang balay sang tinaga
agud mangin isa
ka binalaybay.

Editors and Contributors

CONTRIBUTORS

Vincent Carlo Duran Cuzon is an industrial engineer and currently works as a data analyst in the business process management industry. He hails from Kidapawan City, Cotabato Province, and is working on advocacies, which include writing the histories and narratives in the greater Kidapawan area.

Norsalim S. Haron is from Pikit, Cotabato Province, and teaches at Rajah Muda National High School in the same town. He is a graduate of Bachelor in Secondary Education (major in Filipino) at the University of Southern Mindanao in Kabacan, Cotabato Province. His work has appeared in Cotabato Literary Journal and Carayan Journal.

Allan Ace Dignadice is from Koronadal City, South Cotabato, and a BS Electronics Engineering student at Mindanao State University in General Santos City. He is a former editor in chief of the official school publication of Koronadal Comprehensive National High School. His micro essay in this issue is his seventh published work in Cotabato Literary Journal.

Hannah Adtoon Leceña is a high school teacher and spoken word artist from Kiamba, Sarangani Province. She was a fellow at the 2018 Davao Writers Workshop, the 3rd Bathalad–Sugbo Creative Writing Workshop (2019), and the 26th Iligan National Writers Workshop (2019), where her story received a special Jimmy Y. Balacuit Literary Award. She earned her Bachelor of Secondary Education (major in Filipino) degree at Mindanao State University in General Santos City.

Adrian Pete Medina Pregonir is a senior high school student in Banga, South Cotabato. He has been published in Cotabato Literary Journal and Liwayway, and he was a fellow for poetry at the 2018 Davao Writers Workshop.

Angelo Serrano is a senior high school (Science, Technology, Engineering, and Mathematics strand) student at St. Lorenzo School of Polomolok in Polomok, South Cotabato. His short story in this issue is his third published work in Cotabato Literary Journal.

EDITORS

Jude Ortega (Editor in Chief) is the author of the short story collection Seekers of Spirits (UP Press, 2018). He was a fellow for fiction in six writers workshops, including the 55th University of the Philippines National Writers Workshop (2016) and the 53rd Silliman University National Writers Workshop (2014). In 2015, he received honorable mention at the inaugural F. Sionil José Young Writers Awards and at the Philippines Graphic Nick Joaquin Literary Awards. He studied political science at Notre Dame of Marbel University in Koronadal City, South Cotabato, and currently stays most of the time in Isulan, Sultan Kudarat.

David Jayson Oquendo (Editor for Fiction) is from Polomolok, South Cotabato, and works in Davao City as an electrical engineer. He was a fellow for fiction at the 2018 Davao Writers Workshop and is a former editor in chief of the official student publication of Mindanao State University in General Santos City.

Andrea D. Lim (Editor for Poetry) is working as an editor for a publishing company in Cebu City while taking her master’s degree in literature at the University of San Carlos. She was a fellow at the 24th Iligan National Writers Workshop (2017) and is a former editor in chief of the official student publication of Silliman University in Dumaguete City, Negros Oriental. Her family lives in General Santos City.

Paul Randy P. Gumanao (Editor for Poetry) hails from Kidapawan City, Cotabato Province, and teaches chemistry at Philippine Science High School–SOCCSKSARGEN Region Campus in Koronadal City, South Cotabato. He was a fellow for poetry at the 2009 Davao Writers Workshop and the 2010 IYAS National Writers Workshop. He is a former editor in chief of the official student publication of Ateneo de Davao University, where he earned his bachelor’s degree and is finishing his master’s degree in chemistry.

Hazel-Gin Lorenzo Aspera (Editor for Nonfiction) is a registered nurse, artist, and writer. She spent her childhood in Cotabato City and is now based in Cagayan de Oro City. A fellow for literary essay at the 1st Cagayan de Oro Writers Workshop, some of her feature stories appear in the book Peace Journeys: A Collection of Peacebuilding Stories in Mindanao. Currently, she is Associate Director for Communications and Junior Fellow for Literary Essay of Nagkahiusang Magsusulat sa Cagayan de Oro (NAGMAC).

Jennie P. Arado (Editor for Nonfiction) is from Koronadal City, South Cotabato, and currently works for a newspaper in Davao City as editor of the lifestyle section. She earned her BA in English (major in creative writing) from the University of the Philippines–Mindanao and was a fellow for creative nonfiction at the 2016 University of Santo Tomas National Writers Workshop. Her story “Ang Dako nga Yahong sang Batchoy” won the South Cotabato Children’s Story Writing Contest in 2018.

Norman Ralph Isla (Editor for Play) is from Tacurong City, Sultan Kudarat, and a department head at Mindanao State University in General Santos City. He was a fellow for drama at the 2015 Davao Writers Workshop and at the 4th Amelia Lapeña–Bonifacio Writers Workshop (2019). Several of his plays have been staged in General Santos City and South Cotabato.

Paglisan

By Adrian Pete Medina Pregonir
Poetry

Di ko alam kung paano lumubog
ang bangka at bultu-bultong takot.

Sa dagat pa lamang ay pinaghiwalay na
tayo sa ating pinagsamahan.

Walang lisyang binuhay rin ng ginamos
at danggit sa ating mesa ang pagkaguang natin.

Bawat húling isda ay pangarap na nasagot,
may sumasabit pang katanungan sa bawat sagot:

Kung bakit ang dagat ay maalat,
kung bakit mapangahas ang simoy ng amihan

hanggang noong pagsug-alaw
ng bagong taon.

Hinintay kita sa pampang
habang nakamatyag sa nangungulilang buwan.

Sa oras na iyon mapayapa ang dalampasigan.
Nasa aking isipan ang nakakabit na mitsa sa iyong bangka.

Hindi ka na nakabalik.
Pagkabúkas, pagbukas ng radyo,
narinig ko na lang:

Kinulong ka sa ibang bansa.
Nagnakaw ka sa isang dagat na pinag-aawayan

para sa ating magiging handa.

Editors and Contributors

CONTRIBUTORS

John Dexter Canda is from General Santos City and a first year medical student at Ateneo de Zamboanga University. He earned his bachelor’s degree in biology from the same university and served as the editor in chief of the official student publication. His essays have appeared in the Youngblood column of the Philippine Daily Inquirer.

Allan Ace Dignadice is from Koronadal City, South Cotabato, and a BS Electronics Engineering student at Mindanao State University in General Santos City. He is a former editor in chief of the official school publication of Koronadal Comprehensive National High School.

Alvin Q. Larida teaches physics and chemistry at the senior high school department of Dole Philippines School in Polomolok, South Cotabato. He earned his bachelor’s degree from Notre Dame of Marbel University in Koronadal City, South Cotabato, and he is currently finishing his master’s degree at Mindanao State University in General Santos City.

Gian Carlo Licanda teaches English and journalism at Colon National High School in Maasim, Sarangani Province. He is currently taking up MAEd English at Holy Trinity College of General Santos City. He was a fellow at the 18th Ateneo de Davao University Summer Writers Workshop, in 2017.

Joebert Palma Jr. earned his bachelor’s degree in secondary education from Notre Dame of Dadiangas University in General Santos City in 2016. He is currently teaching high school biology and chemistry in the same city.

Adrian Pete Medina Pregonir is a senior high school student in Banga, South Cotabato. He has been published in Liwayway magazine, and he was a fellow at the 2018 Davao Writers Workshop.

EDITORS

Jude Ortega (Editor in Chief) is the author of the short story collection Seekers of Spirits (University of the Philippines Press, 2018), the chapbook Katakot (Balangay Books, 2018) and the zines Mga Kuwentong Peysbuk and Faded Jeans and Old Shoes. He divides his time between Senator Ninoy Aquino and Isulan, both in Sultan Kudarat.

Eric Gerard H. Nebran (Managing Editor) is an educator and illustrator from General Santos City. He is currently a PhD Comparative Literature student at the University of the Philippines–Diliman. His research interests include orality, history, and literary productions of his hometown.

David Jayson Oquendo (Editor for Fiction) is from Polomolok, South Cotabato, and works as an electrical engineer in Davao City. He was a fellow for fiction at the 2018 Davao Writers Workshop and is a former editor in chief of the official student publication of Mindanao State University in General Santos City.

Andrea D. Lim (Editor for Poetry) is working as an editor for a publishing company in Cebu City while taking her master’s degree in literature at the University of San Carlos. She was a fellow at the 24th Iligan National Writers Workshop (2017) and is a former editor in chief of the official student publication of Silliman University in Dumaguete City, Negros Oriental. Her family lives in General Santos City.

Paul Randy P. Gumanao (Editor for Poetry) hails from Kidapawan City, Cotabato Province, and teaches chemistry at Philippine Science High School–SOCCSKSARGEN Region Campus in Koronadal City, South Cotabato. He was a fellow for poetry at the 2009 Davao Writers Workshop and the 2010 IYAS National Writers Workshop. He is a former editor in chief of the official student publication of Ateneo de Davao University, where he earned his bachelor’s degree and is finishing his master’s degree in chemistry.

Hazel-Gin Lorenzo Aspera (Editor for Nonfiction) is a registered nurse, artist, and writer. She spent her childhood in Cotabato City and is now based in Cagayan de Oro City. A fellow for literary essay at the 1st Cagayan de Oro Writers Workshop, some of her feature stories appear in the book Peace Journeys: A Collection of Peacebuilding Stories in Mindanao. Currently, she is Associate Director for Communications and Junior Fellow for Literary Essay of Nagkahiusang Magsusulat sa Cagayan de Oro (NAGMAC).

Jennie P. Arado (Editor for Nonfiction) is from Koronadal City, South Cotabato, and currently works for a newspaper in Davao City as editor of the lifestyle section. She earned her BA in English (major in creative writing) from the University of the Philippines–Mindanao. Her story “Ang Dako nga Yahong sang Batchoy” won the South Cotabato Children’s Story Writing Contest in 2018.

Norman Ralph Isla (Editor for Drama) is from Tacurong City, Sultan Kudarat, and teaches at Mindanao State University in General Santos City. He was a fellow for drama at the 2015 Davao Writers Workshop. Several of his plays have been staged in General Santos City and South Cotabato.