Lababo

Ni Alvin Pomperada
Tula

Mahirap maghugas ng pinggan. Sa pagkuskos ng espongha paikot sa plato’y nakakatha ng orasyong napapasailalim sa gunita ng isang salusalo ng pamilya: nalito ang ilong sa kakalanghap sa sarap ng putahe. Hindi pa dumampi sa dila ang pagkain, nabusog na ang mga tenga sa nakahaing kuwentuhan. Natakam ang lahat nang sinimulang halukayin ng ate ang asin sa kape. Sinamantala nila ang aking pagkabalat-sibuyas. Nakisawsaw muna ako sa toyo ng utak ni kuya bago kagatin ang malutong na biro ni mama. Naging lantang gulay ako sa panggigisa ng tatay kung ilan na ba ang natikmang talaba. Sagot ko, “Wala kapag ang dagat ay mapula.”

Hindi pa nakakalayo sa bunganga ng kaldero ang ulam, umusling parang kawali na ang mga tiyan namin. Kay dami pang nilulutong kuwento ngunit ayaw paawat sa pagkagat ng sandali ang orasan.

Binanlawan ko na ng mga luha ang mamantika kong damdamin. Kay tagal ko sa lababo. Isang plato lang naman ang hinugasan ko.

Kay hirap ngang maghugas ng pinggan.

Advertisement

Editors and Contributors

REGULAR EDITORS

Eric Gerard H. Nebran is an educator and illustrator from General Santos City. He is currently a PhD Comparative Literature student at the University of the Philippines–Diliman. His research interests include orality, history, and literary productions of his hometown.

Jude Ortega is the author of the short story collection Seekers of Spirits (University of the Philippines Press, 2018). He studied political science at Notre Dame of Marbel University in South Cotabato and currently divides his time between Senator Ninoy Aquino and Isulan, both in Sultan Kudarat.

CONTRIBUTORS

Angelo Serrano is a senior high school (Science, Technology, Engineering, and Mathematics strand) student at St. Lorenzo School of Polomolok in Polomok, South Cotabato. “It Comes at Night,” his short story for the issue, is his second published work in Cotabato Literary Journal.

Jed Reston grew up in Cotabato City and is a former television host and media personality in General Santos City. After leaving his work a year ago, he has been trying to write a book. He earned his mass communications degree at Notre Dame of Dadiangas University.

Gwyneth Joy Prado is a senior high school (Humanities and Social Sciences strand) student at San Miguel National High School in Noral, South Cotabato.

Alvin Pomperada is an accounting staff at the General Santos City branch of a leading car company. “Lababo,” his poem for this issue of the journal, appears in his zine Galugad. As a spoken word performer, he was proclaimed champion at the 2018 Gensan Summer Youth Fest and second runner-up at the 2017 Hugot sa Kalilangan. He earned his management accounting degree at Notre Dame of Dadiangas University.

Apolinario B. Villalobos worked as a writer and editor for Philippine Airlines, where he also helped form a mountaineering club and organize climbs to Mt. Apo, Mt. Mayon, Mt. Pulog, and Mt. Hibok-Hibok. His poems and essays were collected in the book Beyond the Horizon in 2000. He was born and raised in Tacurong City, Sultan Kudarat, and finished his Bachelor of Arts in English and History at Notre Dame of Tacurong College in 1975. He actively blogs about his hometown.

 

Nabasa

By Alvin Pomperada
Poetry

Ayaw paawat ng ulan. Hindi na marinig
ang guro. Parang sirang channel
ang buhos sa bubong ng silid-aralan. Wala nang
tengang nakikinig. Naghihintay na lang
makalabas. Paano kaya
makakauwi kung walang pamasahe?
Nakadungaw ang balintataw ko sa alulod.

Pagkalabas, hinigpitan ko ang kapit
sa bag pack at ang sintas ng sapatos
sabay talukbong ng polo sa ulo.
“Isa. Dalawa. Tatlo. Takbo!”
Sinalubong ko
ang ulan at ang lamig ng hangin sa pagkaripas.
Para di gaanong mabasa, sumisilong ako
sa bawat madaanang tahanan.

Nang malapit na sa amin, napahinto ako
nang makita ang kanal sa daraanan.
Hindi ko kayang lampasan
ang ragasa ng tubig-ulan. Sumugod ako
sa abot-bewang na baha. Malapit na
akong makalampas nang hinampas ng agos.

Naanod ako at nabasa
ang mga libro. Saan nga bang pahina nababasa
papaano makaaahon?

Editors and Contributors

GUEST EDITOR

Tarie Sabido is the chair of the Philippine Board on Books for Young People (PBBY) and a reviewer of books for children and young adults. She has been a judge for the PBBY Salanga Writer’s Prize, Carlos Palanca Memorial Awards for Literature, National Children’s Book Awards, and Children’s and Young Adult Bloggers’ Literary Awards. She is from General Santos City.

REGULAR EDITOR

Jude Ortega is a short story writer from Senator Ninoy Aquino, Sultan Kudarat Province. He has been a fellow in two regional and four national writers workshops. In 2015, he received honorable mention at the inaugural F. Sionil José Young Writers Awards. He is the author of the short story collection Seekers of Spirits published in 2018 by the University of the Philippines Press.

CONTRIBUTORS

Marianne Hazzale J. Bullos is from General Santos City and a scholar of Philippine Science High School-SOCCSKSARGEN Region Campus. She is a student during weekdays, a master crammer on weekends, and an eagle for lifetime.

Boon Kristoffer Lauw is a chemical engineer turned entrepreneur from General Santos City and is currently based in Quezon City. During his practice of profession at a beer-manufacturing plant last 2013, he began to pass graveyard shifts with random musings that eventually took form in writing—and, inevitably, stories.

Andrea D. Lim is from General Santos City, and she is currently working as an editor for a publishing company in Cebu City while taking her master’s degree in literature at the University of San Carlos. She was a fellow for poetry in the 24th Iligan National Writers Workshop (2017). She is also the former editor-in-chief of the Weekly Sillimanian, the official student publication of Silliman University, Dumaguete City.

Mary Ann Ordinario is a multi-awarded author of books for children from Kidapawan City, Cotabato Province. She owns ABC Educational Development Center, the oldest publishing house of children’s books outside of Metro Manila.

Alvin Pomperada of General Santos City is a management accounting graduate of Notre Dame of Dadiangas University. He is a member of Pangandungan, the association of writers in General Santos City.

5-5-5

by Alvin Pomperada (Poetry)

Para sa mga manggagawa

Unang Isyu

Sa pagtatanim mo ng palay, sapat ang iyong buong lakas

Ngunit salat ang bulsa sa pambili ng kakaining bigas.

Kaban na ang nahukay mong bárang ginto

Ngunit ang balik lamang sa iyo’y baryang tanso.

 

Pangalawang Isyu

Ang lakas paggawa, katumbas sa kanila’y balewala

Bayarang manggagawa, wala nang marami pang salita.

Kung ayaw mo ng kanilang termino at kondisyon,

Madali ka lang palitan sa organisasyon.

 

Pangatlong Isyu

Mga bubuyog kayo sa isang malaking bahay-pukyutan.

Marami man ang inyong mga bulungan,

Hindi ito makabubuo ng sigawan

Sapagkat limang buwan lang ang taning sa pinapasukan.

 

Pang-apat na Isyu

5-5-5 (five, five, five) may kum-ple-tuna.

Ang tanong kumpleto nga ba ang natatanggap nila?

Kumpleto nga ba ang suweldo ng magti-tinapa?

Ang years of employment ng iba, magto-two na

Ngunit starting salary pa rin ang natatangap nila

Malaki na ang kaltas sa mga pamasahe;

Hindi na nga regular, delayed pa ang pasuweldo.

Ano ‘yan, buwanang daloy ?

Dahil sa liit ng suweldo, sardinas lang ang kayang bilhin.

Sa kakakain ng tinapa, kayo’y nagmumukhang sardinas na rin.

Hindi lang dahil sa pugot-ulo kayong nagtatrabaho

Kundi mabilis lang din kayong idispatsa sa karga ng barko.

 

Panlimang Isyu

Isa, dalawa, tatlo, apat, lima.

Limang daliri ang kailangan upang mabuo ang isang kamao,

At isang kamao ang kailangang itaas upang malaman ng mundo

Na ika’y kaisa sa kilusang Mayo Uno –

Karapatan ng isang manggagawang Pilipino,

Karapatan ng isang taong hangad ang pagbabago!

Mga Tulang Hugot

By Alvin Pomperada

 

Ang Mamatay Nang Dahil Sa ’Yo

Ang watawat ay ating kalayaan ang sinisimbolo,
Sa kalayaang magmahal sa ’yo
Kaya itinuring kitang watawat ng buhay ko,
Tiningala kita, binigyan ng respeto,
Inalayan ng kanta, lirika pa’y kinabisado.
Para sa ’kin, ikaw ang babaeng magiliw, ang perlas ng silangan.
Hinanap kita sa Lupang Hinirang, na sinabi mong ating tagpuan
Ngunit nang ako na’y nakarating, iba ang aking nasilayan;
Duyan ka ng lalaking magiting, masaya ka pang hinahalikan.
Ako ay umibig, nasaktan, at nagpaka-Rizal,
Sumulat ng may dilag na tula at awit sa paglayang minamahal.
Sabi mo, ako lang, ubod ka ng taksil,
Akala ko, sa manlulupig ay di ka pasisiil
Ako pa’y naglakbay sa dagat at bundok at sa langit na bughaw
Sabi mo, ako ang ’yong tala, ngunit tatlo pala kaming magkaagaw
Na mga bituing pinapaikot mo sa iyong araw.
Ako ay umibig, nasaktan, at nagpaka-Rizal,
Sumulat ng may dilag na tula at awit sa paglayang minamahal.
Binigyan mo ’ko ng tali na akala ko patungo sa ‘yong puso
Ngunit watawat ka nga dahil nang hinila ko ang tali, unti-unti kang lumayo.
Ilang taon ang lumipas, kagandahan mo pa rin ay patuloy na nagniningning
Heto naman ang pag-ibig ko sa ’yo, kelan ma’y hindi magdidilim.
Iniibig pa rin kita, ikaw pa rin ang hanap ng aking puso,
Handang magpakatanga’t ibigay lahat ng ’yong luho
Ako na nga’y nagpakatibay ngunit ikaw pa rin ang hanap ko palagi.
Wala palang silbi ang puso kong bakal sa puso mong batobalani
Kung ako magpapaalam patungo sa huling hantungan ko,
“Lupang Hinirang” pa rin ang tugtugin kong gusto
Dahil aking ligaya ang mamatay nang dahil sa ’yo.

 

Filipino Time

Sisimulan ko na ang tulang ito
Sisimulan ko na
Sisimulan ko
Sisimulan
Sisi . . . Sisi . . .
Kung alam ko lang na ang pagsisisi ay nasa simula,
Di ko na sana sinimulan ang pagbibigay sa ’yo
Ng mga numero sa aking orasan
Dahil ito pala ang pagsisi/mulan ng pinakamalaki kong katangahan.
Dati, sumagot lang ako sa katanungan mo na, “Anong oras na ba?”
Ngayon, nagsisisi na ako kung bakit pinaglaanan kita ng oras.
Nagpaalam ka sana kung gusto mo lang pala akong hiramin.
Nagpaalam ka din sana kung gusto mo lang pala akong lisanin.
Akala ko ba magbabago ka na? Pero huli ka na naman.
Anong oras na ba?
Di mo ba alam na ako’y pagod na sa kakaantay kung babalik ka pa?
Anong oras na ba?
Di mo ba alam na masakit nang umasa sa taong
Wala naman talagang balak pumunta?
Anong oras na ba? Sabi mo sa akin malapit ka na.
Oo, malapit ka na.
Malapit ka na palang ma-pak ganern ng iba!
Pero masakit lang isipin na ang ating bangayan ay puwede namang ayusin
Kaso umayaw ka na kaagad sa akin.
Kung kelan na ako lugmok, saka mo pa lang naisipang magpakatibay.
Kung kelan na ’ko nahulog, saka mo pa lang iniunat ang iyong mga kamay.
Ngayon mo lang narinig ang aking pag-aray, nang wala na ’kong maisigaw.
Ngayon mo pa lang naisipang kumapit, nang ako na ay bumitaw.
Kung kelan lunod na ’ko sa sakit, saka ka pa lamang dumulog.
Nagpalabas na ’ko ng kidlat saka ka pa lamang kumulog.
’Wag mong irason na wala tayo sa tamang panahon nakapaloob.
Sadyang maling oras lang ang iyong sinusunod.