Ni Rexcel Samulde
Dinalayday

Sang apat pa lang ako ka tuig, pirmi ako ginasugo ni Daddy nga linglingon ang iya mga tanum sa dalum sang amon balay. Sang una, mga manok pa ang nagapanilong kag nagalumlum didto, pero sang naubos na ka ihaw kag ang iban naaratay, gintamnan na lang ni Daddy sang marijuana kag ubas nga ginhatag sang abyan nya nga pastor.

Madasig man nga naabandona ang dalum balay kay may nanugid sa mga pulis kag ginkompiskar ang mga marijuana. Pag-abot sang salakyan sang mga pulis, ara ako sa atubang pirtahan nga nagapanit sang bansil sang sigarilyo, kay amo ato ang pirmi nga sugo sa akon ni Pastor. Grabe man ang akon kulba kay basi asta ako prisohon, pero gin-akigan lang ako sang pulis. Kon magtigulang daw ako, mangin adik man daw ko.

Sang nabakante na gid ang dalum balay, pirmi ko ato ginalingling halin sa kawayan nga salug sang amon kwarto. Waay ako sang iban nga makita didto kundi balas, nagmarala nga iti sang manok, kag ang mga buho-buho. Daw nangin kalingawan ko na nga tulukon ang mga buho-buho nga puluy-an sang mga kuto-kuto. Gusto ko na gid tani kutkuton sang palito sang posporo ang mga buho-buho, pero ginabakol ako ni Nanay kon iya ako madakpan. Ang mga kuto-kuto nga balik-awot magkamang nangin handum kag dumut ko na lang.

Sa dalum balay man ako una nga nakakita sang abyan nga indi tawo. Adlaw-adlaw nya ako nga ginabisita. Waay ako nakahibalo kon sa diin sya naghalin, pero pirmi nya ako ginahulat sa dalom sang katre. Kada magmata ako sa aga, mabatian ko sya nga nagapanitsit halin sa dalum, kag amo man ang akon nga paglingling sa iya. Katunga lang sang lawas nya ang akon makit-an nga nagahapayhapay kay ang katunga nagapabilin sa dalum balay; nagalusot lang sya sa buslot sang salug para makatamwa. Ang matuod, itum nga porma nya lang akon nga makita sa dulum. Ang siling pa nya sa akon, indi ko pag-isugid kay nanay nga ara sya sa dalum katre kay basi patyon sya, gani gintuman ko nga isekreto lang namon ang amon pagkitaay.

Isa ka aga, nabatian ko na man ang iya pagpanitsit halin sa dalum. Bag-o ako nanaug sa katre, ginkuha ko ang lighter ni Daddy sa dalum sang ulunan tungud kay gusto ko na makita ang nawong sang akon amigo. Ginsuhut ko ang akon ulo sa dalum katre. Ginpaandar ko ang nagapirawpiraw nga flashlight sa buli sang lighter kag ginpaatubang ko sa iya itsura. Sa una nga tion, nakita ko na ang nawong sang man-og nga nag-amigo sa akon.

Pula ang iya mata, dalagku ang himbis sa iya itum nga panit, kag nagabulto ang iya ulo nga daw may manugtubo nga mga sungay sa bilog nya nga nawong.

Ginsugo nya ako nga magpalapit samtang nagangirit sya sa akon. Pero imbis magtuman, nagdalagan ako pakadto sa kusina nga nagahiribion sa kahadluk. Ginsugid ko ang akon nakit-an kay Nanay, kag ginpangita nila sa palibut sang balay ang akon abyan nga man-og. Pagkatapos sang adlaw nga ato, waay na sya nagpakita sa akon. Waay na sang may nagpanitsit sa dalum sang katre kag sang landong nga nagtuhaw.

Kaupod ko sa akon pagdaku ang ato nga sugilanon. Siling sang akon mga nasugidan, imahinasyon ko lang ato. Imaginary friend daw kon tawgon ang kasubong sa iya. Apang sono sa akon nabasahan, ang mga bata nga may imaginary friend nakahibalo mismo nga indi matuod kag buhi ang ila abyan kag ginahanduraw lang nila ini bilang kahampang, kasubong sang mga bata nga nagaistorya sa munyeka. Gani ginapatihan ko nga ang natabo sa akon indi lang basta imahinasyon. Nakita sya sang akon mga mata. Gintaghol sya sang amon totoy.

Subong, ginabatyag ko gihapon ang epekto sang ato nga panghitabo: kaabtik sa akon magbalikid kon makabati ako sang panitsit, kag pirmi man-og ang akon nga madamgohan. Pero waay na ako sang balita sa ato nga tinuga. Kon magpakita sya liwat sa akon, mangayo ako sang pasaylo kay nagpalagyo ako sa iya sadto. Subong nga tion, indi na ako mahadluk. Luyag ko pa gani nga kamustahon ang akon pinakauna nga amigo. Hambalan ko man sya nga sa sulod sang baynte-kwatro ka tuig, indi lang sya ang man-og nga akon nangin abyan. Ang iban, daw kasubong man sa iya: katunga lang sang pagkatawo ang akon nakilal-an kay ginatago nila ang katunga.