By Jade Mark Capiñanes
Nonfiction

Paano Magsakay at Maghintay Maglarga ang Tricycle

Biglang naghinto ang tricycle sa kanto.

Nagbaba ang driver at nagtawag ng mga pasahero. Bukod sa kanya, dalawa lang kasi kami na nasa loob ng tricycle, na anim ang kayang isakay (o isiksik). Akala ko madali lang siya maghinto, pero naglagpas na lang ang sampung minuto hindi pa din naglarga. Wala pa din kasing ibang nagsakay.

Medyo nainip na ako, gaupo sa front seat at gatingin-tingin sa relo. 6:20 p.m. na. Dapat 6:30 p.m. nasa downtown na ako. Madalas nasa 30 minuto ang byahe, kaya baka lampas 7 p.m. na ako magdating doon.

Wait lang, ha? gi-text ko ang kaibigan kong gahintay sa downtown. Naghinto kasi ang tricycle, gipaliwanag ko.

Walang problema, gi-reply ng kaibigan ko. Wala namang deadline, gidagdag niya pa.

Nahalata yata ng driver ang pagkainip ko. Hintay lang, ha? gisabi siya. Dalawang pasahero na lang, gihangyo niya.

Hindi ako nagsagot.

Nagdaan pa ang mga nasa sampung minuto. May nagsakay nang dagdag na dalawang pasahero. Nagsakay na ulit ang driver sa tricycle at gipaandar niya na ito. Salamat, giisip ko, maglarga na talaga.

Pero akala ko lang pala. Naghintay pa din kasi ng dagdag na pasahero ang driver.

Gusto ko mang magalit pero hindi ko nagawa. Giisip ko na lang na habang gamadali akong magpunta sa downtown para magkita kami ng kaibigan ko, alam kong kailangan lang din ng driver, na halos kaedad ko lang yata, na magkita ng pera.

Mabilis akong mainis sa mabangga ko sa daan kapag gamadali ako, akala ko siguro na sa akin lang gaikot ang mundo, na ang ibang tao ay harang lang sa kung saan ko gusto magpunta. Pero hindi lang man yata ako ang may nabangga. Hindi lang man yata ako ang may puntahan.

Bente ang pamasahe ng tricycle galing sa amin papunta sa downtown. Bente lang din ang pagitan ng desisyon ng driver na maglarga o maghintay pa ng isang pasahero.

Maya-maya ay may nagsakay na na isang dagdag na pasahero, at gipalarga na talaga ng driver ang tricycle.

Habang gatingin ako sa driver na diretso at seryoso ang tingin sa daan,  giisip ko na baka ginaisip niya din na pagkatapos ng biyahe niya ngayon ay may mauwi na siya sa kanila, kahit maliit, kahit papaano.

At naalala ko lang bigla ang commercial ng Cornetto. Hanggang saan mag-abot ang bente mo?

Alam ko na yata kung saan.

*

Paano Magpara ng Tricycle at Mapagkamalan

Ako na magdala ng gamit mo, gisabi ko sa kanya, kasi gentleman ako.

Nagpara kami ng tricycle, at nag-upo kaming dalawa sa may front seat. Gikandong ko ang shoulder bag niya, at ang isang supot kung saan niya gilagay ang sandal niyang naputol ang strap.

Ihatid ko siya pauwi.

Mga ilang minuto sa byahe may nakita kaming checkpoint sa unahan. Ginapara at ginapahinto ng mga sundalo ang mga gadaan. Martial law na talaga, gisabi ko sa sarili. Gikabahan ako kasi baka maghanap sila ng ID. Wala akong dalang ID, pero giisip ko na lang na at least wala akong kamukhang miyembro ng Maute.

Gipara na kami ng sundalo. Naghinto ang tricycle namin, pero bigla lang din itong naglarga. Gitoktok ng sundalo ang gilid ng tricycle, sabay hangyo sa driver: Huwag ka magmadali.

Nag-brake pinabigla ang driver.

Pakibukas ng mga bag ninyo, gisabi ng sundalo, sabay bukas ng flashlight niya.

Giuna ng sundalo ang mga pasahero sa likod. Pagkatapos sa likod sa front seat naman.

Buksan mo bag mo, gisabi ng sundalo sa akin.

Gusto ko sana sabihin na hindi sa akin ang shoulder bag, pero baka isipin ng sundalo na defensive o may ginatago ako. Gibuksan ko na lang ang shoulder bag.

Nagtambad sa sundalo ang pulbo, lipstick, salamin, at ilan pang gamit na hindi akin. Hindi ako nagtingin sa kanya.

Ano ang laman niyan? gisabi ng sundalo, habang gaturo sa supot na ginakandong ko.

Gibuksan ko ang supot, gitutok ng sundalo ang flashlight, at nakita niya ang sandal na naputol ang strap. Wala na siyang gisabi.

Gitoktok ulit ng sundalo ang gilid ng tricycle.

Naglarga na ulit ang tricycle.

Hindi pa kami masyado nakalayo nang nagtingin ako ulit pabalik sa checkpoint. Nakatingin pa din pala ang sundalo sa tricycle namin, tapos nagtagpo ang mga mata namin.

Iba ang titig niya.

*

Paano Magbaba sa Tricycle sa Downtown sa GenSan kung Gabi na at Gaulan pa Talaga

1. Magbigay ka ng bente sa driver kasi wala kang barya.
2. Magtingin ka sa kung paano ipasok ng driver ang kamay niya sa maliit na sling bag niya.
3. Maghintay ka sa sukli.
4. Magtanggap ka ng dalawang singko galing sa driver.
5. Pwede ka nang magbaba, o pwede ka pang maghintay pa.
6. Pero maghintay ka pa. Kailangan mong maghintay.
7. Magtingin ka ulit sa kung paano ipasok ng driver ang kamay niya sa maliit na sling bag niya. Mas malalim na yata ang pagpasok niya ng kamay niya sa sling bag niya ngayon.
8. Magtanggap ka ng dagdag na dalawang piso galing sa driver. Hindi mo alam kung bakit, pero parang mas mabigat sila kumpara sa dalawang singko kanina.
9. Magbaba ka na.
10. Magtakbo ka agad sa pinakamalapit na masilungan, kung saan ka magtingin sa gapalayo nang gapalayo na tricycle. Mag-isip ka kung bakit parang gasakay ka pa din doon.